Οι προβλέψεις του επικεφαλής έρευνας HR της Gartner για το 2021 επιβεβαιώνουν ότι η νέα χρονιά θα είναι εξίσου ανατρεπτική με την προηγούμενη.

Το 2020 ήταν μία χρονιά που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Προκειμένου να διαχειριστούν τις πρωτόγνωρες προκλήσεις, οι ηγέτες των επιχειρήσεων χρειάστηκε να κάνουν δραστικές αλλαγές στη στρατηγική τους, στο επιχειρηματικό μοντέλο και στον τρόπο λειτουργίας τους. Για πολλούς οργανισμούς, οι αλλαγές αυτές περιλάμβαναν ανταπόκριση σε κοινωνικά κινήματα, μετάβαση σε καθεστώς απομακρυσμένης εργασίας για την πλειοψηφία ή το σύνολο του προσωπικού, καθορισμό αποτελεσματικότερων μεθόδων για τη διασφάλιση της ευημερίας των ανθρώπων τους, διοίκηση του υβριδικού ανθρώπινου δυναμικού και αντιμετώπιση νομικών θεμάτων που σχετίζονται με την απομακρυσμένη εργασία και, πλέον, με τον εμβολιασμό για τον κορωνοϊό.
Παρότι όλοι θα επιθυμούσαμε το 2021 να είναι χρονιά σταθερότητας και επιστροφής στην κανονικότητα, το πιθανότερο είναι ότι και φέτος θα έχουμε πολλές ανατροπές, καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας βαθαίνουν και επεκτείνονται. Σε πρόσφατο άρθρο του στο HBR, ο Brian Kropp, Chief of Research, Gartner HR practice, παρουσιάζει τις προβλέψεις του για το 2021 και μετά. Πέρα από τη βασική αλλαγή στο εργασιακό περιβάλλον στην οποία έχει δοθεί μεγάλη έμφαση παγκοσμίως, δηλαδή την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που θα εργάζονται πλήρως ή εν μέρει από το σπίτι, υπάρχουν εννέα ακόμη τάσεις που προκύπτουν από έρευνες της Gartner, οι οποίες θα μας απασχολήσουν το 2021:

1 Μετάβαση από τη διαχείριση της εργασιακής εμπειρίας στη φροντίδα για τη συνολική ποιότητα ζωής των εργαζομένων
Η πανδημία έκανε την προσωπική ζωή των εργαζομένων πιο ορατή από ποτέ στα μάτια των εργοδοτών τους, καθώς τον τελευταίο χρόνο καλούνταν να διαχειριστούν προσωπικές και επαγγελματικές δοκιμασίες. Αυτή η εμπειρία κατέστησε σαφές ότι η υποστήριξη των εργαζομένων σε θέματα που άπτονται της προσωπικής τους ζωής, τους επιτρέπει να αποδίδουν καλύτερα στη δουλειά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της Gartner ReimagineHR το 2020, οι επιχειρήσεις που υποστηρίζουν την προσωπική ζωή των ανθρώπων τους σημειώνουν αύξηση 23% και 17% στον αριθμό των εργαζομένων με καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία αντίστοιχα, ενώ ταυτόχρονα έχουν αύξηση 21% στον αριθμό των high performers στην επιχείρησή τους.
Για αυτόν τον λόγο, το 2021 προβλέπεται ότι οι εργοδότες θα αναδιαμορφώσουν τις παροχές που δίνουν στους ανθρώπους τους, περιλαμβάνοντας υποστήριξη της ψυχικής υγείας, της οικονομικής υγείας, ακόμη και υποστήριξη σε τομείς που έως σήμερα θεωρούνταν εκτός ορίων της επιχείρησης, όπως ο ύπνος.

2 Περισσότερες εταιρείες θα πάρουν θέση στον τρέχοντα κοινωνικοπολιτικό διάλογο
Η επιθυμία των ανθρώπων να εργαστούν σε επιχειρήσεις με κοινές αξίες με τις δικές τους είναι γνωστή εδώ και χρόνια. Το 2020 όμως η επιθυμία αυτή εντάθηκε. Η έρευνα της Gartner αποκαλύπτει ότι το 74% των εργαζομένων περιμένει από τον εργοδότη του να συμμετάσχει πιο ενεργά στον διάλογο για τα κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά θέματα που μας απασχολούν σήμερα.
Σύμφωνα με τον Kropp, οι CEOs θα πρέπει να ανταποκριθούν προκειμένου να προσελκύσουν και να διατηρήσουν τους καλύτερους στην επιχείρησή τους. Ωστόσο, δεν αρκεί μία δημόσια τοποθέτηση. Οι εργαζόμενοι περιμένουν και πράξεις. Οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι που έχουν αφιερώσει πόρους σε αυτά τα θέματα έχουν ανταμειφθεί με αυξημένη παραγωγικότητα. Έρευνα της Gartner διαπίστωσε ότι ο αριθμός των εργαζομένων που θεωρήθηκαν εξαιρετικά αποδοτικοί και αφοσιωμένοι αυξήθηκε από 40% σε 60% όταν ο οργανισμός τους ανέλαβε ενεργό δράση στα σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα.

3 Η μισθολογική ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων θα αυξηθεί περαιτέρω με την επιστροφή στο γραφείο
Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν ήδη υιοθετήσει το υβριδικό εργασιακό μοντέλο που επιτρέπει στους απασχολούμενους να εργάζονται από το γραφείο, από το σπίτι ή από έναν εναλλακτικό χώρο (καφετέρια, χώρος συνεργασίας κ.ά.). Σύμφωνα με τις έρευνες που εκπονούν εσωτερικά πολλές εταιρείες, οι άντρες δηλώνουν πιο πρόθυμοι να επιστρέψουν στο γραφείο από τις γυναίκες συναδέλφους τους, που προτιμούν να διατηρήσουν το καθεστώς της εργασίας από το σπίτι.
Το πρόβλημα, όπως αποκαλύπτεται από πρόσφατη έρευνα της Gartner, είναι ότι το 64% των μάνατζερ θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι στο γραφείο είναι πιο αποδοτικοί από τους εξ’ αποστάσεως και για τον λόγο αυτό προτίθεται να τους δώσει μεγαλύτερες αυξήσεις (το παράδοξο, βέβαια, είναι ότι στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο, σύμφωνα με στοιχεία της Gartner από έρευνες το 2019 και το 2020 – δηλαδή και πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας).
Συνεπώς, αν εκείνοι που θα επιστρέψουν στο γραφείο είναι κυρίως άντρες και οι διευθυντές έχουν προκατάληψη απέναντι στους εξ’ αποστάσεως εργαζόμενους, μπορούμε να αναμένουμε επιδείνωση του υφιστάμενου χάσματος στις αμοιβές εις βάρος των γυναικών.

4 Νέοι κανονισμοί για τη μείωση της παρακολούθησης των εργαζομένων
Στη διάρκεια της πανδημίας, πάνω από 1 στις 4 εταιρείες αγόρασαν νέες τεχνολογίες που επιτρέπουν την παρακολούθηση των εργαζομένων τους. Ωστόσο, πολλές από αυτές δεν έχουν καθορίσει το πώς θα ισορροπήσουν το απόρρητο των εργαζομένων με την τεχνολογία. Η έρευνα της Gartner διαπιστώνει ότι λιγότερο από το 50% των εργαζομένων εμπιστεύεται τον οργανισμό με τα δεδομένα του, ενώ το 44% δεν γνωρίζει καν ποια δεδομένα του συλλέγονται. Το 2021, περιμένουμε πλήθος νέων κανονισμών που θα περιορίζουν τα στοιχεία που μπορούν να συλλέγουν οι εργοδότες για τους υπαλλήλους τους.

5 Η ευελιξία θα επεκταθεί από το χώρο στο χρόνο εργασίας
Η ευελιξία στον χώρο εργασίας έγινε κοινός τόπος το 2020 και θα συνεχιστεί στο μέλλον. Το επόμενο βήμα μετά το πού θα εργάζεται το ανθρώπινο δυναμικό είναι το πότε. Η έρευνα ReimagineHR 2020 αποκάλυψε ότι μόνο το 36% των εργαζομένων ήταν υψηλής απόδοσης σε οργανισμούς με τυπική εβδομάδα εργασίας 40 ωρών. Αντίθετα, στις εταιρείες που παρείχαν ευελιξία όχι μόνο στον χώρο, αλλά και στον χρόνο και τον τρόπο εργασίας, το ποσοστό ανέβαινε στο 55%. Το 2021, η Gartner αναμένει αύξηση των νέων θέσεων εργασίας στις οποίες οι εργαζόμενοι θα αξιολογούνται με βάση το αποτέλεσμα και όχι την τήρηση ενός συμφωνημένο ωραρίου.

6 Οι κορυφαίες εταιρείες θα αγοράσουν μαζικά το εμβόλιο του κορωνοϊού για τους εργαζομένους τους
Η Gartner προβλέπει ότι πολλές μεγάλες επιχειρήσεις θα προβούν σε μαζικές αγορές του εμβολίου για το ανθρώπινο δυναμικό τους, αξιοποιώντας αυτή την ενέργεια ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων. Ταυτόχρονα, αρκετές επιχειρήσεις θα δεχτούν μηνύσεις επειδή θα απαιτούν από τους εργαζομένους τους να έχουν αποδεικτικό εμβολιασμού προτού επιστρέψουν στον χώρο εργασίας. Με τον τρόπο αυτόν, η μαζική επιστροφή στα γραφεία θα επιβραδυνθεί παρά την εξάπλωση της χρήσης του εμβολίου.

7 Η υποστήριξη της ψυχικής υγείας αποτελεί τη νέα κανονικότητα
Τα τελευταία χρόνια, οι εργοδότες έχουν προσθέσει νέες παροχές στους εργαζομένους τους, όπως η διευρυμένη γονική άδεια, ενώ και πριν την πανδημία το 45% της αύξησης του προϋπολογισμού για την ευημερία των εργαζομένων αφορούσε προγράμματα ψυχικής και συναισθηματικής στήριξης. Με την επέλαση του Covid-19, η διατήρηση της ψυχικής υγείας ήρθε στο προσκήνιο, καθώς οι εργοδότες διαπίστωσαν στην πράξη την επίδρασή της στους εργαζομένους και κατ’ επέκταση στο εργασιακό περιβάλλον.
Έως τα τέλη Μαρτίου του 2020, το 68% των επιχειρήσεων είχε εισάγει τουλάχιστον μία νέα παροχή σχετική με τη φροντίδα της ψυχικής υγείας των ανθρώπων του. Το 2021, η Gartner εκτιμά ότι θα προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, με νέες παροχές και με πρωτοβουλίες όπως «η συλλογική ημέρα ψυχική υγείας», η οποία θα αφιερώνεται στην αύξηση της ευαισθητοποίησης όλου του προσωπικού πάνω σε αυτό το κρίσιμα ζήτημα.

8 Οι εργοδότες θα «νοικιάζουν» τις δεξιότητες που χρειάζονται
Ο αριθμός των δεξιοτήτων που αναζητούν οι εργοδότες έχει αυξηθεί δραματικά – σύμφωνα με την ανάλυση της Gartner, οι αγγελίες θέσεων εργασίας το 2020 είχαν 33% περισσότερες δεξιότητες από ό,τι το 2017. Αντιμέτωπες με μεγάλες προκλήσεις, και καθώς δεν προλαβαίνουν να εκπαιδεύσουν τους εργαζομένους τους πάνω σε όλες αυτές τις νέες δεξιότητες, θα επεκτείνουν τις συνεργασίες με συμβασιούχους ή εξωτερικούς συνεργάτες και τη χρήση ενοικιαζόμενου προσωπικού με συγκεκριμένο ορίζοντα απασχόλησης.

9 Τα κράτη θα ανταγωνίζονται για να προσελκύσουν εργαζόμενους, όχι εταιρείες
Οι περισσότερες χώρες προσπαθούσαν ιστορικά να δώσουν κίνητρα στις επιχειρήσεις να εγκατασταθούν στο έδαφός τους, προκειμένου να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να ενδυναμώσουν την οικονομία. Στη νέα εποχή της υβριδικής, απομακρυσμένης εργασίας, όπου η έδρα της επιχείρησης είναι ανεξάρτητη από το πού δουλεύει ο εργαζόμενος, πολλές κυβερνήσεις θα δημιουργήσουν φορολογικά και άλλα κίνητρα σε ατομικό και όχι εταιρικό επίπεδο, ώστε να προσελκύουν τα ταλέντα να μετοικήσουν στη χώρα τους.